TDE Haftalık Değerlendirme Notu-17

TDE Haftalık Değerlendirme Notu-17

Toplumcu Düşünce Enstitüsü

Haftalık Değerlendirme Notu

 

Haftalık Değerlendirme Notu/ 03022015                                3 Şubat 2015

Hazırlayan: Mahir BÜYÜKYILMAZ

 

A)     DÜNYA

 

A1) ABD Başkanı Obama, Hindistan’a ve ardından Suudi Arabistan’a ziyaret gerçekleştirdi.Delhi ziyareti sırasında Hindistan Başbakanı Modi’yle beraber ülkeleri arasındaki savunma ve güvenlik alanındaki işbirliğini derinleştirmeyi kararlaştırdıklarını açıkladılar ve iki ülke arasında 2008 yılında imzalanan fakat yürürlüğe koyulamayan  nükleer işbirliği anlaşmasıyla ilgili anlaşmazlıkların çözümlendiğini dünya kamuoyuna duyurdular. Yapılan anlaşma Amerikan şirketlerinin Hindistan’a sivil nükleer teknoloji sağlamasını öngörüyordu.  Anlaşmanın uygulanması,  Hindistan yasalarının nükleer kaza olması halinde nükleer santral kuran ve malzeme sağlayan şirketleri sorumlu tutması nedeniyle bugüne kadar işletilememişti. Ancak bu ziyaret sırasında tarafların milyonlarca dolarlık bir sigorta fonu kurma konusunda anlaşması Hindistan’ın yasa değişikliğine gitme zorunluluğunu ortadan kaldırdı. Ziyaret sırasında Hindistan Dışişleri Bakanı’nın istifa etmesi ve yerine gelecek isim olarak ülkenin Vaşington Büyükelçisi’nin belirlenmesi kayda değer bir gelişme oldu.

 

A2) Başkan Obama, vefat eden Suudi Arabistan kralının anısına saygı ziyaretinde bulunmak üzere Hindistan gezisini planlanandan kısa tutarak aralarında ABD Dışişleri Bakanı Kerry, CIA Başkanı Brennan ve ABD Ortadoğu Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Austin’nin bulunduğu üst düzey bir heyetle Riyad’a gitti.Ziyaret sırasında tahta geçen Kral Selman’la görüşen Başkan Obama’nın,  Suriye’de ABD öncülüğünde IŞİD’e karşı sürdürülen askeri kampanya ve Amerikan hava saldırılarının yıllardır el-Kaide militanlarını hedef aldığı Yemen’deki son durum ve İran’la sürdürülen nükleer müzakereler hakkında istişarede bulunduğu biliniyor.

 

A3) Arjantin Cumhurbaşkanı Kirchner, kendisi hakkında soruşturma açan Savcı Alberto Nisman’ın gizemli ölümünün ardından, istihbarat teşkilatının feshededileceğini ve hazırlamakta oldukları yeni bir yasa ile istihbarat yapısını baştan kurmayı amaçladıklarını duyurdu.Nisman, Devlet Başkanı Kirchner’i, Dışişleri Bakanı Timerman’ı ve diğer bazı yetkilileri, Tahran ile ticari ilişkilerin zarar görmemesi için 18 Temmuz 1994’te Arjantin-İsrail Derneği’ne (AMIA) düzenlenen 85 kişinin hayatını kaybettiği bombalı saldırıda İran’la olan bağlantıları örtbas etmeye çalışmakla suçluyordu.

 

B)      BÖLGE

 

B1) Yunanistan’da yapılan erken seçimlerde oyların yüzde 36’sından fazlasını alan Syriza, 300 sandalyelik parlamentoya 149 milletvekiliyle girme hakkını kazandı.13 sandalye kazanan sağcı Bağımsız Yunanlar Partisi’yle koalisyon anlaşmasına varan Syriza lideri Tsipras Yunanistan’ın yeni başbakanı olarak yemin etti ve kabinesini açıkladı. Tsipras’ın ilk icraatı 22 üyeden oluşsan bakanlar kurulu kabinesini 10’a düşürmek ve dört süper yetkili bakanlık kurmak oldu. Tsipras beklenildiği üzere Maliye Bakanı olarak Yanis Varoufakis’i belirledi. Küresel finans çevrelerinin gdikaktle takip edeceği Varoufakis, yemin ettikten sonraki ilk açıklamasında ülkesinin borçların geri ödeme koşullarını Avrupa Birliği-Avrupa Merkez Bankası-Uluslararası Para Fonu’ndan meydana gelen troykayla müzakere etmeyeceklerini belirtti. Avro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem’le gerçekleştirmiş olduğu görüşmenin ardından yeni maliye bakanı, ülkesinin almış olduğu kurtarma kredisinin koşullarını Troyka yerine Euro Bölgesi liderleriyle görüşeceklerini ve borçların yarısından fazlasını sildirmeye çalışacaklarını açıklayarak büyük tepki topladı.

 

B2) İtalya’da Cumhurbaşkanlığı seçimini, Başbakan Matteo Renzi tarafından desteklenen Anayasa Mahkemesi Yargıcı Sergio Mattarella kazandı ve ülkenin 12. Cumhurbaşkanı oldu.Mattarella, İtalya’da parlamentonun iki kanadı olan Cumhuriyet Senatosu ve Temsilciler Meclisi ile 20 idari bölgenin belirlediği 58 üyenin dahil olduğu 1009 sandalyeli Büyük Seçici Meclis’te 665 oy aldı.

 

B3) Rusya’nın başkenti Moskova’da Suriye rejimiyle muhalefetten bazı temsilcileri bir araya getiren toplantı sona erdi. Taraflar ikinci defa Moskova’da bir araya gelme konusunda anlaştı, net bir tarih ise verilmedi.Moskova toplantısına Şam’da faaliyet gösteren ve rejimle diyalog içerisinde olan  Barışçıl Değişim Güçleri Koalisyonu ve Ulusal Demokratik Değişim Güçleri ile PYD Genel Başkanı Salih Müslim de katıldı. Suriye’de son derece parçalı durumda bulunan muhalif içerisinde en geniş temsil gücüne sahip kanat olarak görülmekte olan Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu, Cenevre görüşmeleri temelinde rejimin yetkilerinin geçici bir yönetime devredilmemesi durumunda Şam yönetimiyle masaya oturmayacaklarını açıklayarak toplantıya katılmadı.

 

Toplantıda Rusya adına bulunan Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov terörizm tehdidiyle savaşmak için taraflara güç birliğine gidilmesi çağrısı yaptı. Terörle mücadelenin ulusal birliği sağlamak adına bir araç olabileceğini belirtti. Toplantının öncesinde Rusya’nın tarafları bir araya getirme planına destek verdiğini açıklamış olan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, görüşmeler sırasında Suriye meselesinin ABD için ön planda olduğunu vurgulayan fakat rejim değişikliğinden bahsetmeyen bir açıklama yaparak ABD’nin konuya olan bakışını açık şekilde ortaya koydu.

 

Değerlendirme notunun tamamını okumak için lütfen pdf eklentisini çalıştırın.