Toplumcu Düşünce Enstitüsü

Haftalık Değerlendirme Notu

 

Haftalık Değerlendirme Notu/ 020215                                    2 Şubat 2015

Hazırlayan: Mahir BÜYÜKYILMAZ

 

 

A)     DÜNYA

 

A1) Amerika Merkez Bankası (FED) Başkanı Janet Yellen, Senato Bankacılık Komisyonunda yaptığı açıklamada, ülke ekonomisi için hayati öneme sahip ana faiz oranının Haziran sonuna kadar arttırılmayacağını ve FED’in herhangi bir artıştan önce piyasaları uyaracağını da açıkladı.Ekonomik kriz süresince Merkez Bankası, Amerikan ekonomisini canlandırmak için faiz oranlarını rekor seviyede düşürmüştü. Ekonominin tekrar büyümesi ve işsizlik oranının düşmesiyle kamuoyunda düşük faiz rejiminin devam ettirilmesinin gerekli olmadığına dair oluşan kanaate rağmen bu konuda FED dikkatli ilerleme gayreti içerisinde bulunuyor ve yüksek istihdam ile fiyatların istikrarlı kalmasını sağlamaya çalışırken enflasyonu Amerikan ekonomisi için sağlıklı olduğu düşünülen yüzde iki oranında tutmaya çalışıyor.

 

A2) ABD Başkanı Barack Obama, Kanada ile ABD arasında inşa edilmesi ön görülen ve ABD Kongresi’nin her iki kanadı olan Senato ve Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan Keystone XL boru hattını, veto hakkını kullanarak reddetti.Cumhuriyetçiler tarafından ağırlıklı olarak desteklenen proje ülke genelinde çevreci grupların yoğun protestolarıyla karşılanmaktaydı. Senato’ya gönderdiği mektupla veto kararını açıklayan Obama, bu kararının arkasında projenin emniyet ve çevre güvenliği başta olmak üzere toplamda ülkenin ulusal çıkarları açısından kamuoyu tarafından yeterince değerlendirilmediğini ifade etti. Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, Obama’nın vetosunu utanç verici olarak nitelerken Cumhuriyetçiler vetonun kendilerini durdurmayacağını belirttiler.

 

A3) ABD ve Güney Kore, Kuzey Kore’nin açıkça tehditte bulunmasına rağmen her yıl yapılan ortak tatbikatın kapsamının ve katılımcı zeminin genişletilerek tekrarlanacağını açıklandılar.Tatbikatta bu yıl İngiltere, Avustralya, Kanada, Fransa ve Danimarka da hazır bulunacaklar.ABD, geçen ay Kuzey Kore’nin ortak tatbikatların durdurulması karşılığında nükleer test programını askıya alma önerisini reddetmiş, Pyonyang’ın nükleer programının iki ülkenin ortak savunma denemeleriyle karşılaştırılmaması gerektiğini ifade edilmişti.

 

A4) ABD’de Manhattan Federal Mahkemesi Filistin yönetimini ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nü terörü desteklediği gerekçesiyle 218 milyon Dolar cezaya çarptırdı.Mahkeme Filistin yönetiminin 2002-2004 yılları arasında 33 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırılarda terörü desteklediğine hükmetti. Dava eylemlerde hayatını kaybedenlerin yakını olan aileler tarafından açılmıştı.

 

A5) Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poors, Asya Pasifik bölgesi için yayınladığı raporda, Çin ve Japonya için 2015 ve 2016 büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize ederken, Hindistan için tahminlerini yükseltti.Raporda, Çin ve Japonya’daki zayıf büyümenin Asya-Pasifik bölgesinin geneli üzerinde baskı yaratabileceğini belirtilirken Hindistan’ın yıldızının parlamakta olduğunu vurguladı.

 

Çin için 2015 ve 2016 büyüme tahminlerini yüzde 7,1 ve yüzde 6,7’den yüzde 6,9 ve 6,6’ya indiren S&P, Japonya için 2015 büyüme tahminini yüzde 1,3’den 0,7’ye, 2016 tahminini ise yüzde 2,1’den 1,3’e indirdi.

 

B)      BÖLGE

 

B1) ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, 24 Mart’ta kadar 1 Temmuz’da varılması hedeflenen nihai anlaşmaya temel teşkil edecek bir çerçeve belgesi oluşturma amacıyla Cenevre’de bir araya geldi.Görüşmelere Kerry ve Zarif’in yanı sıra ABD Enerji Bakanı Ernest Moniz, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Wendy Sherman, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi de katıldı.

 

Görüşme öncesinde Kerry ve Zarif, nükleer görüşmelerin istedikleri şekilde devam etmediği ve ilerleme sağlanmadığı taktirde müzakerelerden çekilebilecekleri şeklinde uyarılarda bulundular. Toplantı sonrasında taraflar bir takım ilerlemeler sağlanmış olsa da bir anlaşmaya varabilmek için daha fazla ilerleme kaydedilmesine gereksinim olduğunu açıkladılar.

 

B2) Avro Bölgesi maliye bakanlarından oluşan Avrogrup  Yunanistan’ın kredi anlaşmasının 4 ay daha uzatılmasına ilişkin Başbakan AleksisÇipras liderliğindeki hükümetin gönderdiği reform planını onayladı.Reform planı Yunanistan’daki insani krizi sonlandırmaya yönelik, vergi ve kötü kredi gibi alanlarda alınması planlanan tedbirleri içeriyor. Avro Bölgesi maliye bakanlarının toplantısından sonra yapılan ortak açıklamada, mali programın 4 ay uzatılması karşılığında Yunanistan’ın geçmiş tüm taahhütlerine bağlı kalacağı, ekonomik toparlanmaya ve mali istikrara zarar verecek tek taraflı adımlardan kaçınacağı ve AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve IMF’nin oluşturduğu troykanın denetiminde tutulacağı ifade edildi.

 

Reform planı her ne kadar Avrogrup tarafından onaylanmış olsa da anlaşmanın nihai olarak kabul edilebilmesi için bazı Avro Bölgesi ülkelerinde ulusal parlamentodan onay alması gerekmesi ve  bu ülkelerinbaşında daAvro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’nın gelmesi belli ölçüde gerginlik yaratmaktaydı. Fakat kredi anlaşmasının süresinin uzatılmasının Bundestag’da kabul edilmesiyle Syriza hükümeti rahatlamış olsa da Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schauble, Yunanistan’ın verdiği sözleri tutmaması halinde kredi anlaşmasının rafa kaldırılabileceğini ifade etmesi bu rahatlığın nihai olmayabileceğini göstermektedir.

 

Raporun tamamını okuman için lütfen PDF eklentisini çalıştırın