Toplumcu Düşünce Enstitüsü

Haftalık Değerlendirme Notu

 

Haftalık Değerlendirme Notu/ 291214                                    29 Aralık 2014

Hazırlayan: Mahir BÜYÜKYILMAZ

 

 

A)     DÜNYA

 

A1) ABD yönetimi, Sony Pictures’a siber saldırıyla suçladığı Kuzey Kore’nin ortak soruşturma teklifini reddetti.  Başkan Obama, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) tarafından yürütülen araştırma sonucunda elde edilen deliller doğrultusunda saldırının arkasında Pyongyang’ın olduğuna yönelik kanaatin kesin hale gelmiş olduğunu belirtti.ABD’nin ağır yaptırımları altında bulunan Kuzey Kore, ülkenin Devlet Başkanı Kim Jong-Un’u hicveden The Interview filminin gösteriminin yasaklanmasını istemişti. Sony şirketinin gizli bilgilerini çalan hackerlar filmin gösterime girmesi halinde şirketin tüm iç yazışmalarını yayınlayacaklarını açıklamıştı. Bunun üzerine Sony filmi gösterime sokmaktan vazgeçmiş fakat ABD Başkanı Barack Obama’nın bu kararı sansüre boyun eğmek olarak kabul edilemez bulduğunu açıklamış; bu takiben de Sony filmi dar kapsamlı şekilde vizyona sokma kararı aldı. Obama, konuyla ilgili olarak yapmış olduğu açıklamada saldırıyı siber terörizm kapsamında gördüğünü, bu saldırıya karşı gerekli karşılığın verileceğini ve 6 yıl öncesine kadar terörizmi destekleyen ülkeler listesinde yer alan Kuzey Kore’nin yeniden listeye eklemesini değerlendireceğini ifade etti.

 

A2) Birleşmiş Milletler (BM) Silah Ticareti Anlaşması yürürlüğe girdi. Anlaşma, silah ticaretine küresel standartlar getiriyor. Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle, donanma gemilerinden saldırı helikopterlerine, bireysel silahlar ve tüm konvansiyonel silahların ticaretinin düzenlenmesi öngörülüyor.Ek olarak savaş suçları, insanlık karşıtı suçlar ve soykırım suçu işlenen ülkelere silah satışına yasak getiriliyor. Nisan 2013’te kabul edilen anlaşmada BM çatısı altında bulunan 191 ülkeden 130’unun imzası bulunuyor. Bunlardan 60’ı, anlaşmayı onayladı. Anlaşmayı imzalayan, ancak henüz onaylamayan ülkeler arasında ABD, Türkiye ve İsrail de bulunuyor.

 

A4) Brezilya’da petrol şirketi Petrobras hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturması dalga dalga ilerlerken, Devlet Başkanı Dilma Roussef 39 üyeli bakanlar kurulu kabinesinin 13 yeni üyesini açıkladı.Adı yolsuzluk dosyasında geçen Enerji ve Madencilik Bakanı Edison Labao görevinden alındı. Yerine Senator Eduardo Braga getirildi. İki isim de Rouseef’in İşçi Partisi’nin parlamentodaki önemli destekçisi olan Brezilya Demokratik Hareketi Partisi’nin kilit figürleri arasında bulunuyor.

 

İşçi Partisi parlamentonun alt kanadında en yüksek, üst kanat da ise ikinci en yüksek sandalye sayısına sahip parti konumunda bulunmakla beraber çoğunluğa sahip bulunmuyor. Bu nedenle, ülkesi, yavaşlayan ekonomik büyüme, yolsuzluk skandalı ve toplumsal huzursuzluk üçgeninde zorlu günler geçiren  Devlet Başkanı Roussef’in iktidarını ve siyasi ajandasını devam ettirebilmesi için parlamento dahilinde ince hesaplara dayalı kurulmuş bir ittifak oluşumunu sürdürmesi gerekiyor. Yeni bakanlar kurulu kabinesine yapılan seçimler bu politik satrancın sonucu olarak yorumlanmaktadır.

 

B)      BÖLGE

 

B1) BM, Rusya’nın Suriye’deki iç savaşı sonlandırmak amacıyla Ocak ayında Moskova’da rejim ve muhalefeti bir araya getirme düşüncesini desteklediğini açıkladı.Rusya geçen hafta, 20 Ocak’tan sonra Suriye iç ve dış muhalefetinden temsilcilerin Moskova’da ağırlanacağını ve gelecek grubun bütün muhalefeti temsil eder nitelikte olacağının umulduğunu açıklamış, Suriye Dışişleri Bakanlığı ise Rusya’nın ortaya koyduğu girişimi kabul ettiğini ve muhaliflerle bir araya gelmeye hazır olduğunu duyurmuştu.

 

B2) Tunus’ta Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunu Nida Tunus Partisi lideri Baci Kaid Sibsi kazandı. Seçime katılım oranı ise yüzde 60 olarak açıklandı.  Genel seçimleri kaybeden ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday göstermeyen Nahda Hareketi lideri Raşid Ghannouchi bu tutumun arkasında ülkedeki mevcut kutuplaşmasının daha derinleşmesini istememelerinin yattığını ifade etti.  Tunus, Arap Baharı’nın yaşandığı diğer bölge ülkelerine kıyasla daha olgun ve sağlıklı bir demokrasi deneyimi oluşturabildi. Bu göreceli başarıda, birbirine rakip kampların şiddeti politik sürecin bir parçası haline getirmemek yönündeki kararlı tutumlarının ve uzlaşma kültürünün tesis edilebilmesinin büyük öneminin bulunduğu değerlendirilmektedir.

 

Değerlendirme notunun tamamını okumak için lütfen PDF eklentisini tıklayın